Het gebruik van Routine Outcome Monitoring (ROM) bij de financiering van de ggz is onnodig kostbaar, onethisch en onwetenschappelijk. Dat betogen elf gezaghebbende psychiaters, waaronder Jim van Os, hoogleraar Maastricht UMC, en René Kahn, hoogleraar UMC Utrecht. Om kosten in de ggz te beteugelen wordt er door Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en branchevereniging GGZ Nederland gewerkt aan een systeem van prestatiebekostiging op basis uitkomstmetingen. Deze uitkomstmetingen moeten duidelijk maken welke instellingen goede resultaten boeken. Op grond daarvan beslissen zorgverzekeraars bij wie ze de zorg inkopen. Volgens de elf psychiaters dreigen klinische data die door hulpverleners zijn verzameld, misbruikt te worden, nu zorgverzekeraars en GGZ Nederland instellingen willen verplichten om data te leveren aan de Stichting Benchmark GGz (SBG).“Miljoenen euro’s worden uit de patiëntenzorg gehaald om een nationaal benchmarksysteem op te zetten, in de veronderstelling dat beleidsmakers kwaliteitsvergelijkingen tussen instellingen kunnen uitvoeren”, aldus de psychiaters in een bijdrage aan het Tijdschrift voor Psychiatrie. Volgens de psychiaters is een dergelijke vergelijking aan de hand van de huidige ROM-systematiek onmogelijk, omdat het systeem methodologisch aan alle kanten rammelt. De psychiaters betogen dat het systeem geen rekening houdt met diagnostische en demografische variabelen, waardoor appels met peren vergeleken worden. Ook ligt vervuiling van de onderzoeksdata op de loer, doordat degenen die de data verzamelen, ook degenen zijn die door de verzekeraar financieel kunnen worden gekort als de resultaten achterblijven bij het landelijk gemiddelde. Daarbij zijn er geen gerandomiseerde controlegegevens. Ook houdt de methode houdt geen rekening met comorbiditeit in de vorm van lichamelijke aandoeningen, zo stellen de psychiaters. Veel psychiatrische patiënten hebben fysieke nevenklachten die van grote invloed zijn op de uitkomsten van de behandeling, maar deze worden niet in het systeem verdisconteerd. De psychiaters vinden het ook kwalijk dat het gebruik van het ROM-instrumentarium niet gratis is, maar commercieel wordt uitgebaat. “Velen zijn van mening dat de praktijk om tot 3 euro per afname te moeten betalen […] kenmerken heeft van woeker met als gevolg dat geld onterecht wordt weggesluisd uit de gezondheidszorg en de wetenschap”, aldus de psychiaters. De psychiaters komen tot de conclusie dat “benchmarken op basis van ROM-data in Nederland, zoals voorgesteld door SBG en zorgverzekeraars, wetenschappelijke noch medisch-ethische toetsing kan doorstaan”. De psychiaters stellen dat geen tegenstander zijn van het vastleggen en vergelijken van behandelresultaten, mits de gebruikte methode wetenschappelijk gevalideerd en medisch-ethisch getoetst is. Daarbij is het aan de beroepsgroep het meest geëigende instrument te kiezen en mogen de resultaten door verzekeraars alleen exploratief gebruikt en niet als financieringsgrond. De psychiaters roepen de Nederlandse Federatie van UMC’s (NFU) en de NVZ vereniging van ziekenhuizen op om, anders dan GGZ Nederland, niet in te stemmen met ROM-benchmarking. “Zolang deze partijen geen toezegging hebben gedaan, lijkt er geen juridische basis waarop zorgverzekeraars algemene en universitaire ziekenhuizen kunnen verplichten tot het invoeren van ROM-benchmarking”, stellen de psychiaters.
Bron: Skipr, d.d. 05-04-2012