Categorie: Nieuws

De sector jeugd van het NIP en de NVO hebben een reactie gestuurd aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) op de internetconsultatie bij het wetsvoorstel Passend onderwijs. De afgelopen maand was het mogelijk om op het wetsvoorstel te reageren.

NIP sector jeugd en NVO hebben in hun reactie voorstellen gedaan om inhoudelijke voorschriften op te nemen in de wet. Dat is geen pleidooi voor bureaucratie. NIP en NVO menen dat inhoudelijke eisen in de wet ertoe kunnen bijdragen dat de optimale ontwikkeling van de leerling leidend is voor beslissingen en niet procedures of het beperken van financiële risico’s. Niet de procedures maar het kind moet centraal staan.

De focus van het wetsvoorstel moet meer komen te liggen op de onderwijsbehoefte van leerlingen en wat ze wel kunnen. In de wet moeten inhoudelijke eisen opgenomen worden over toelatingsbeslissingen door scholen en de toekenning van onderwijszorg. Dit geldt ook voor een zware verplichting tot verantwoording van inzet van de zorgmiddelen door de samenwerkingsverbanden.
De wet passend onderwijs moet in augustus 2012 in werking treden, gaat gepaard met forse bezuinigingen, vraagt grote reorganisaties en grijpt in op bestaande expertisenetwerken. NIP en NVO pleiten ervoor voldoende ruimte te nemen voor dit ingewikkelde proces zodat de bestaande expertise en kennis kan worden overgedragen naar het toekomstige systeem.

Met de brief in de hand gaat de NIP/NVO werkgroep Passend onderwijs verder met het bepleiten van voldoende inzet van de expertise van psychologen en orthopedagogen in het onderwijs.

Bron: www.psynip.nl, dd. 09-03-2011

In veel gezinnen zijn conflicten tussen pubers en hun ouders aan de orde van de dag. De strijd die pubers met hun ouders aangaan, komt voort uit een behoefte aan autonomie. Aan de andere kant zoeken ze ook de veiligheid bij hun ouders op. Als er geen veilige basis is, leidt dit tot veel problemen op emotioneel en/of gedragsmatig vlak. Bijvoorbeeld depressies of suïcidale gedachten. In de nieuwste editie van De Psycholoog, het vakblad van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), aandacht voor de nieuwe behandelmethode Attachment-Based Family Therapie (ABFT).

De succesvolle therapie is overgewaaid uit Amerika en is oorspronkelijk ontwikkeld om depressie en suïcidale gedachtes bij jongeren te verminderen. Bij ABTF worden de ouders van pubers al vroeg in de behandeling erbij betrokken om de veilige basis met hun kind te herstellen. Er ontstaat een nieuw contact en dat helpt de gezinsleden opnieuw te hechten. Het is wetenschappelijk aangetoond dat het eerder betrekken van ouders in het proces, zoals dat ook bij ABFT gebeurt, leidt tot een vermindering van conflicten. Hierdoor komen pubers makkelijker uit de vicieuze cirkel van depressie en staan ze weer open voor sociale contacten.

Bron:
www.psynip.nl dd. 07-03-2011
Psycholoog, dd. maart 2011

Alle leerlingen van groep 8 van de basisschool moeten vanaf het schooljaar 2012-2013 een landelijke eindtoets maken. Deze wordt tussen 15 april en 15 mei afgenomen, waar de huidige Cito-toets begin februari wordt afgenomen. Dat schrijft minister Marja van Bijsterveldt (Onderwijs) dinsdag in een brief aan de Tweede Kamer. De centrale eindtoets, met het verplichte onderdeel rekenen en taal, vervangt de huidige Cito-toets. Met een nieuwe datum voor de toets tussen 15 april en 15 mei, wordt volgens de minister de onderwijstijd in het laatste schooljaar optimaal benut. Ook draagt het latere tijdstip bij aan een soepele overgang naar het voortgezet onderwijs. De minister komt daarmee tegemoet aan de wens van de brancheorganisaties in het primair en voortgezet onderwijs, de PO-raad en VO-raad, en de Algemene Vereniging van Schoolleiders (AVS). Zij deden vorig jaar schooljaar een proef bij tientallen basisscholen waarbij de Cito-toets zeven weken later werd afgenomen dan normaal gesproken het geval is.

Bron: www.nu.nl

Roken leidt tot blijvende hersenschade bij pubers. Door nicotine neemt het concentratievermogen af en de impulsiviteit toe, waardoor leerprestaties kunnen afnemen. Dat blijkt uit onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam, dat is gepubliceerd in Nature Neuroscience. Het onderzoek is op ratten uitgevoerd, maar gezien de overeenkomsten tussen de hersenen van ratten en mensen is het aannemelijk dat het effect bij mensen hetzelfde is, aldus Sabine Spijker, een van de onderzoekers. Ze stelt dat jong beginnen met roken zou kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van aandachts- en impulsitiviteitsstoornissen zoals ADHD.
Het is de eerste keer dat het effect van nicotine op het puberbrein is onderzocht en dat is aangetoond wat nicotine precies doet in de hersenen. De hersenschade trad niet op als volwassen hersenen werden blootgesteld aan nicotine. Spijker pleit voor meer onderzoek naar mogelijkheden om pubers van het roken af te houden.

klik hier voor het artikel in Nature Science
bron: De Volkskrant, 21 februari 2011

Een 60 centimeter grote robot gaat kinderen met een autismespectrumstoornis (ASS) helpen bij het leggen van sociale contacten. Kinderen met een autistische stoornis hebben vaak moeite met het voeren van gesprekken en het maken van contact. De robot kan kinderen hierbij helpen. Het apparaat kan lopen, liggen, vallen en opstaan, praten als een leeftijdgenoot en eenvoudige vragen stellen. Het treedt in werking als een kind door een infrarood signaal loopt.
De robot is ontwikkeld door de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) in samenwerking met Philips. Momenteel schrijven de ontwikkelaars samen met ASS-behandelaars programma’s voor de robot. In het najaar gaat het Dr Leo Kannerhuis, het expertisecentrum voor autisme, ermee werken. De TU/e bouwt ook een website voor gebruikers.
De robot heet voorlopig de Wikitherapist, maar als hij echt in gebruik is, mogen kinderen zelf een naam verzinnen.

Bron: ANP, dd 16-02-2011

In Den Haag is onlangs bekend geworden dat het bekende ‘Rugzakje’  en de indicatiestelling voor Speciaal Onderwijs gaat verdwijnen. Er komt meer geld beschikbaar om vanaf 2012 beter ondersteuning en opleiding van leerkrachten te bekostigen zodat een zorgleerling binnen de school ondersteuning krijgt. Inmiddels heeft dit voorstel voor veel oproer gezorgd.

Er zijn tegenwoordig veel kinderen die een rugzakje hebben of naar het speciaal onderwijs gaan. Deze kinderen hebben baat aan het onderwijs op maat. Nu kost dit het regulier onderwijs nog te veel geld en hebben ze vaak de expertise niet in huis, waardoor de extra regeling van een rugzakje of de expertise vanuit het speciaal onderwijs hard nodig is. Wat gebeurd er in de toekomst met kinderen met bijvoorbeeld een moeilijk lerend intelligentieniveau die het tempo geenzins aankunnen van het regulier onderwijs? Hoe wordt het onderwijs vormgegeven aan zeer opstandige en agressieve kinderen? Kan de veiligheid van de klasgenootjes wel gewaarborgd worden? En hoe wordt dit vormgegeven? De klassen zijn vaak nu al te groot waardoor leerkrachten niet het volledige overzicht kunnen hebben.

Anderzijds is de achterliggende ideologie natuurlijk wel mooi. Het is vaak voor ouders en kinderen moeilijk om te accepteren dat het niet lukt op een reguliere school. Met de nieuwe plannen kan het kind dus blijven op de andere school, maar of het kind daar gebaat bij is…

Een zogeheten RED-dieet heeft bij een groot deel van de kinderen met ADHD een gunstig effect. Hun gedrag verbetert sterk, zo blijkt uit een onderzoek van onder meer het ADHD Research Centrum Eindhoven, Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie en het UMC St Radboud. Aanbevolen wordt om dit dieet op te nemen in het behandelprotocol van kinderen met ADHD. Het onderzoek staat in het gezaghebbende weekblad The Lancet (5 februari).
Restricted Elimination Diet
RED staat voor Restricted Elimination Diet. Het is een op individuele leest geschoeid hypo-allergeen dieet. Alle voedingsmiddelen waarop kinderen zouden kunnen reageren, worden gedurende vijf weken weggelaten. Zo kan bij een kind met ADHD worden vastgesteld of voeding z’n gedrag beïnvloedt. Als dat zo is, worden afzonderlijke voedingsmiddelen stuk voor stuk weer aan het dieet toegevoegd. Dan blijkt op welk specifiek voedingsmiddel een individueel kind reageert.

Gedragsverbetering
Er waren al eerder aanwijzingen dat kinderen met ADHD goed reageren op een eliminatiedieet, maar de onderzoeksgroepen waren klein of streng geselecteerd. Een gezamenlijk onderzoek van meerdere Nederlandse onderzoeksinstituten toont nu aan dat het eliminatiedieet bij tweederde van de ADHD-kinderen leidt tot een aanzienlijke gedragsverbetering.

Tweederde heeft er baat bij
De onderzoekers verdeelden een aselecte groep van honderd ADHD-kinderen in een dieetgroep en een controlegroep. De controlegroep kreeg adviezen over gezonde voeding, de dieetgroep volgde gedurende vijf weken het RED-dieet. Een kinderarts, die niet wist of hij een kind uit de dieetgroep of de controlegroep voor zich had, beoordeelde met een standaard ADHD-scorelijst het gedrag van de kinderen. Dit gebeurde aan het begin en aan het eind van de studie. Bij 64 procent van de kinderen was na het volgen van het dieet geen sprake meer van ADHD. In de controlegroep was geen verschil in gedrag van de kinderen meetbaar. Leerkrachten en ouders die eveneens vragenlijsten invulden, rapporteerden ook grote verbeteringen in het gedrag van de kinderen, die het dieet volgden.

Ook gunstig effect voor kinderen met ODD
Naast ADHD had de helft van de onderzochte kinderen ODD, een aandoening die gekenmerkt wordt door opstandig en brutaal gedrag. Ook op dit gedrag had het dieet een zeer gunstig effect.

Immunoglobulinen
Kinderen die gunstig reageerden op het dieet, gingen verder met een dubbelblind vervolgonderzoek om na te gaan of immunoglobulinegehaltes (IgG en IgE) in het bloed kunnen voorspellen voor welke voedingsmiddelen de kinderen gevoelig waren. Immunoglobulinen zijn antistoffen die betrokken zijn bij allergieën. Er bleek bij kinderen met ADHD echter geen verband te bestaan tussen deze immunoglobulinegehaltes en de reactie op voeding.

Dieet standaard toepassen
Prof.dr. Jan Buitelaar, hoogleraar psychiatrie bij het UMC St Radboud en wetenschappelijk begeleider van de studie zegt: ‘Dit onderzoek toont aan dat het zinvol is om het RED-dieet standaard toe te passen bij kinderen met ADHD of ODD zodat uitgezocht kan worden of de aandoening wordt uitgelokt door voeding. Het is wel belangrijk dat ouders hiervoor een deskundige in de arm nemen, want het dieet moet zorgvuldig worden uitgestippeld en opgevolgd.’

Het toepassen van het RED-dieet kan leiden tot een drastische vermindering van het medicijngebruik bij ADHD en tot verbetering van de prognose bij ODD.

Bron: www.ru.nl

Voor de gehele publicatie in The Lancet klik hier

Afgelopen week publiceerde Lidy Pelsser samen met enkele andere vooraanstaande onderzoekers uit Nijmegen dat 64% van de kinderen met ADHD na het volgen van het dieet nog maar weinig ADHD symptomen vertonen. Het Pelsser dieet is lange tijd een omstreden dieet geweest. Het is een streng dieet welke er van uit gaat dat kinderen een intolerantie voor bepaalde voedingsstoffen hebben. Door een streng dieet toe te passen kan bekeken worden waarvoor het kind een intolerantie heeft. Het voordeel van het dieet is dat het 24 uur per dag werkt, zonder de bijwerkingen van de medicatie. Een nadeel is dat het nogal ingrijpend is binnen een gezin en veel inspanning van ouders vergt. Volgens de auteurs neemt voeding een oorzaak van ADHD weg, wat een voordeel is.

Helemaal juist vind ik persoonlijk dit laatste voordeel niet. Er blijkt uit steeds recenter onderzoek dat ADHD juist een werkgeheugen probleem is en er dus weinig relatie is met voeding. Veel recente gedragsonderzoekers gaan uit van verbeteren van de executieve functies als behandelmethode.

Het onderzoek van Pelsser ziet er veelbelovend uit. Vragen die het oproept is toch ook de opvoedvaardigheden van ouders. Het dieet vergt veel structuur en inspanningen van ouders. Vaak heeft een van de ouders ook ADHD. Hoe zit het dan met de effecten?

Tot slot, voor ouders die echt geen medicatie willen voor hun kind, is er nu dus een goed alternatief. Maar, het vergt veel inspanningen om dit goed uit te zoeken.

Op 6 januari jongstleden is de Herkansing van Prem (Ned 3) weer van start gegaan Al eerder heb ik wat geschreven over dit programma. Wederom krijgt Prem weer meer voor elkaar dan het hulpverlenersnetwerk om de pubers heen. Zo ook in de uitzending van 6 januari. In deze aflevering zien wij Fanny die last heeft van angst- en paniekaanvallen wanneer zij naar school fietst. Dit leidt uiteindelijk tot veel verzuim en spijbelen. Tijdens de uitzending wordt duidelijk dat de leerplichtambtenaar is ingeschakeld en Fanny mogelijk een taakstraf boven het hoofd hangt. Het achterliggende doel is dat ze leert dat spijbelen niet werkt. Terecht stelt Prem dit doel ter discussie. Wordt Fanny niet extra gestraft door deze maatregel?

Hoe is dit eigenlijk in Nederland geregeld? Er wordt bij een delict onderscheidt gemaakt tussen overtreding en misdrijf, ook wel zwaar vergrijp. Overtredingen zijn lichte strafbare feiten, zoals openbare dronkenschap en verkeersovertredingen. Deze zaken behandelt de kantonrechter. Misdrijven zijn ernstiger strafbare feiten, zoals de handel in drugs, diefstal of moord. Deze zaken worden door de rechters van de strafsector van de rechtbank behandeld. De rechter kan er voor kiezen om bij jongeren bijvoorbeeld een taakstraf op te leggen. De rechter kan dan zelfs kiezen tussen een leerstraf, een werkstraf of een combinatie van beiden. Volgens de Rijksoverheid heeft een taakstraf redelijk wat voordele voor zowel de veroordeelde als de maatschappij, namelijk: De gestrafte heeft betere kansen op een succesvolle terugkeer in de maatschappij. Door de taakstraf of het leerprogramma, houdt hij contact met de maatschappij en wordt er zelfdiscipline van hem verwacht. Ook maakt de gestrafte zich nuttig voor de samenleving. Er is minder kans op criminele ‘besmetting’ van jeugd in een (jeugd)gevangenis en taakstraffen zijn goedkoper dan gevangenisstraffen.

Bij het lezen van deze voordelen, rijst wel meteen de vraag: Zijn deze voordelen er wel echt? en: Hoe zit het met de effectiviteit van de taakstraf?  Bij het zoeken op het internet naar openbare gegevens rond de effectiviteit valt op dat er duidelijk onderscheidt gemaakt wordt tussen een strafrechtelijke taakstraf en de taakstraffen bij bureau HALT. In een nieuwsbrief van het ministerie van Justitie dd. 8-3-2010 valt de lezen dat er een recidive kans is van 35% van de jongeren na de eerste strafrechtelijke taakstraf. Dit betreft 55% van jongeren. Jaarlijks krijgen ongeveer 20.000 jongeren een taakstraf opgelegd. Steeds vaker wordt er gezegd dat een werkstraf niet werkt en ook in politiek Den Haag wordt gediscussieerd of jongeren niet harder aangepakt moeten worden. Ook uit onderzoek door Advies- en onderzoeksbureau Beke, komt naar voren dat de recidive na een HALT-straf hoog is. Na een half jaar blijken de emotionele problemen en gedragsproblemen net zoveel verminderd als kinderen die vrijstelling kregen van een HALT-straf. Het onderzoek leverde wel een profiel lop voor welke jongeren een HALT-straf wel kan werken. Belangrijke indicatoren waren: het gaat om first offenders die zich bewust zijn van de gevolgen van hun strafbare gedrag, geen of lichte problematiek hebben, sociaal aangepast gedrag vertonen en een positieve vrijetijdsbesteding hebben. Een laatste profielkenmerk betreft het gegeven dat jongeren die buiten de Randstad wonen meer gebaat zijn bij een Halt-afdoening.

Hoe goed werkt een taakstraf? Zoals uit bovenstaande te lezen is, is dit nogal verschillend per jongere. Is het dan wel wenselijk dat de wetgeving verhardt? Straffen we dan bepaalde jongeren niet te zwaar waardoor we de problemen versterken? In het geval van Fanny, denk ik da het haar extra gestraft had. Zij krijgt paniekaanvallen waardoor zij deze situatie gaat vermijden. Dit is heel normaal gedrag voor een mensen met dergelijke klachten. Begeleiding voor deze angsten werkt beter dan een eventuele taak- of werkstraf voor het spijbelen. Ook kan men bedenken dat juist pubers hun grenzen verleggen en dus experimenteren hoe ver ze kunnen gaan. Moeten deze jongeren ook meteen hard aangepakt worden? Belangrijk in deze gevallen is om ook de ouders er goed bij te betrekken. Uit ervaring blijkt vaak dat ouders hun pubers te veel speelruimte geven of niet weten wat ze uitspoken. In dit geval is er dus ook sprake van systeemproblematiek en niet alleen sprake van een kindfactor. En in hoeverre wordt er rekening gehouden met het intelligentieniveau van het kind? Een puber met een intelligentieniveau van rond de 70, zal weinig inzicht hebben in de consequenties van zijn gedrag. De straf zal hoogstwaarschijnlijk niet leiden dat de puber er wat van leert, immmers: de puber weet niet goed wat het nu echt mis gedaan heeft.

Samenvattend, in de praktijk lijkt het nogal lastig te zijn om passende straffen te bedenken voor pubers die de fout in gaan. De maatregelen die we nu in Nederland kennen, blijken de kans op recidive niet voldoende te kunnen verminderen. Toch wordt er nog te vaak gedacht dat het werkt bij alle kinderen en er geen rekening gehouden wordt met de individuele kenmerken en factoren in het systeem rondom het kind. Terwijl uit onderzoek van Beke blijkt dat het wel zinvol kan zijn om deze zaken wel goed in kaart te brengen om zo de best passende maatregel te kiezen welke voor de puber ook echt gaat leiden dat er van geleerd wordt en er weinig kans is op recidive.

In Nederland gaan bijna alle peuters naar een voorschoolse opvang. Uit onderzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap blijkt dat maar 8% van de drie-jarige niet naar de kinderopvang gaat. Het ministerie pleit er daarom voor om de drie-jarige ook op te nemen in educatieve programma’s zodat er een soort kleuter-educatieprogramma komt welke gericht is op kinderen van 3 tot en met 6 jaar oud. In Vlaanderen gebeurt dit al. Het ministerie pleit er wel voor om een speciale stroming binnen de Pabo te maken specifiek gericht op de ontwikkeling van het jonge kind. Een dergelijk onderwijsprogramma vereist namelijk specifieke kennis van docenten over de ontwikkelingpsychologie. Dit idee heeft tot kamer-vragen geleid, omdat vooraanstaande onderzoekers van Universiteiten juist waarschuwen voor overvraging van peuters en kleuters. Zo ook van professor doctor Sieneke Goorhuis-Brouwer van UMC Groningen.

Prof. dr. Goorhuis-Brouwer geeft aan dat programma’s die ontwikkeld zijn voor kinderen met ontwikkelingsachterstanden nu ook op de kinderopvang worden uitgevoerd. Zij geeft aan dat juist hierdoor kinderen overvraagd worden en daardoor gedragsproblemen vertonen. Peuters zijn neurologisch gezien nog niet klaar voor leren. Het ministerie geeft op laatstgenoemde kritiek aan dat het belangrijk is dat peuters en kleuters al spelenderwijs leren. Volgens het ministerie worden onze kleuters niet slimmer, immers eind groep 2 kennen ze ongeveer 10 letters wat al jaren als norm geldt.

Het schrijven van prof. dr. Goorhuis-Brouwer en de stukken van het ministerie van onderwijs doen de discussie starten of het onderwijssysteem niet aangepast moet worden. En vervolgens hoe dan? Tegenwoordig moeten kinderen al vroeg presteren, wat mogelijk eerder tot faalervaringen en gevoelens van falen resulteert. En wat doet dit met de gehele ontwikkeling van kinderen? Meer specialisatie op de Pabo, waar het ministerie en prof. dr. Goorhuis-Brouwer voor pleiten, lijkt alvast een goede stap in de richting.