Categorie: Test review

Informatie van de testuitgever
De WCST is een neuropsychologische test waarmee stoornissen in de cognitieve flexibiliteit worden opgespoord. De test is vooral gericht op het vermogen om tijdens een cognitieve taak van doel te wisselen (task-switching), bijvoorbeeld het switchen van sorteren op kleur, naar sorteren op vorm. De kandidaat krijgt een stapel kaarten met verschillende kenmerken: een kleur, een vorm en een aantal. Bijvoorbeeld vier blauwe driehoeken, of twee rode sterren. De kandidaat sorteert de kaarten in vier stapels volgens een zelf gekozen criterium. Tijdens de afname probeert de proefleider de kandidaat een andere sorteerstrategie te laten gebruiken. De afnametijd is ongeveer 20-30 minuten. Voor het scoren kijkt de proefleider onder meer naar het aantal toegepaste sorteercriteria, aantal fout gesorteerd, aantal perseveraties en aantal goed.  De WCST wordt individueel afgenomen bij personen van 6 tot 89 jaar. De WCST wordt uitgegeven door Hogrefe en de prijs is €386,00

Cotan gegevens:
De Wisconsin Card Sorting Test is niet beoordeeld door de Cotan.

Eigen ervaring
De WCST is een leuke taak om het switchen te meten. Lastig is in het begin het scoren. Dit moet even goed in de handleiding gelezen worden. Als tip wil ik meegeven dat jij als testleider degene bent die de kaartjes aangeeft anders willen cliënten nog wel eens te snel gaan en dan kun je het niet goed scoren. Wanneer kaartjes niet goed gescoord worden kan men niet goed de perseveratie of de toegepaste sorteercriteria van de cliënt in kaart brengen. Het meest lastige hierbij is dat kaartjes pook bij meerdere categorieën kunnen horen en deze moeten dus allemaal gescoord worden. Al met al vind ik het een leuke taak die snel afneemt. Ook cliënten lijken het geen vervelende taak te vinden om te doen. Enig minpuntje is de Engelse handleiding en Amerikaanse normen. Maar deze lijken voor de Nederlandse doelgroep ook voldoende te zijn.

Informatie van de testuitgever
Klassieke veelgebruikte psychologische test voor het vaststellen interferentie bij kinderen en volwassenen. De Stroop meet de interferentieverschijnselen in het cognitief functioneren bij kinderen volwassenen. De test bestaat uit drie kaarten (I, II en III) met ieder honderd stimuli die zo snel mogelijk moeten worden voorgelezen of benoemd. Op kaart I staan de namen van de kleuren rood, groen, geel en blauw. Op kaart II staan rechthoekjes in deze kleuren. Op kaart III staan de namen van deze kleuren gedrukt in een niet-overeenkomende kleur inkt. Interferentie treedt op als de proefpersoon bij kaart III de kleur moet noemen in plaats van het woord te lezen. De afnameduur is ongeveer 5 tot 10 minuten. De ruwe score wordt berekend met de formule: tijd in seconden nodig voor kaart III minus tijd in seconden nodig voor kaart II. In een grafiek wordt de ruwe score omgezet in een gewogen Stroop-interferentiescore. De test wordt uitgegeven door Pearson NL en de prijs is € 41,40 (excl. BTW)

COTAN gegevens:
Uitgangspunten bij de testconstructie: Goed
Kwaliteit van het testmateriaal: Goed
Kwaliteit van de handleiding: Voldoende
Normen: Voldoende
Betrouwbaarheid: Goed 1)
Begripsvaliditeit: Voldoende
Criteriumvaliditeit: Onvoldoende 2)
1) Deze beoordeling betreft de betrouwbaarheid voor de lange versie; de betrouwbaarheid van de verkorte versie is ‘voldoende’ en van de interferentiescores ‘onvoldoende’.
2) Geen onderzoek.

Eigen ervaring:
De Stroop is een leuke en zeer eenvoudige test om af te nemen. Het is even vooraf goed lezen in de handleiding wat de leesrichting is. Tevens moet de cliënt er goed op gewezen worden dat hij niet mee mag lezen met zijn vinger. Als testleider hoef je dan nog alleen maar goed de stopwatch en de tijd in de gaten te houden. Wanneer cliënten snel lezen is het aan te raden om de test op te nemen en eventueel terug te luisteren of er nu wel of geen fouten worden gemaakt. Het voordeel van deze taak is dat de Stroop niet belastend is en dat de afnameduur kort is. Hierdoor krijg je op een eenvoudige manier informatie in de cognitieve interferentie.

Informatie van de testuitgever
De ToM – Theory of Mind – test-R is een van de weinige instrumenten die het construct ToM op een gedifferentieerde wijze benadert. De TOM-R meet in hoeverre kinderen beschikken over een ’theory of mind’: de mate waarin kinderen beschikken over sociaal begrip, sociaal inzicht en sociale sensitiviteit. De TOM ontwikkelt zich volgens drie stadia: voorlopers, eerste manifestaties en hoogste niveau van theory of mind. De test is geschikt voor basisschoolkinderen van 5 tot en met 12 jaar.
De test meet de drie stadia waarlangs ToM zich ontwikkelt: (1) voorlopers van ToM(doen-alsof, het onderkennen van verschil tussen fysisch en mentaal, emotieherkenning); (2) eerste manifestaties van ToM (first order belief en false belief) en (3) hoogste niveau van ToM (second order belief). Met behulp van een gestructureerd interview, dat bestaat uit 14 items, wordt informatie verzameld over de mate waarin kinderen van 4 tot en met 12 jaar beschikken over sociaal begrip, sociaal inzicht en sociale sensitiviteit. De afname van dit interview duurt gemiddeld twintig minuten.
Het instrument is met name bedoeld voor de doelgroep kinderen met autismespectrumstoornissen.
De TOM-R wordt uitgegeven bij Garant Uitgevers en de prijs is € 150,00.

COTAN gegevens
Uitgangspunten bij de testconstructie: Voldoende
Kwaliteit van het testmateriaal: Voldoende
Kwaliteit van de handleiding: Onvoldoende 1)
Normen:  Onvoldoende 2)
Betrouwbaarheid: Onvoldoende 3)
Begripsvaliditeit: Onvoldoende 4)
Criteriumvaliditeit: Onvoldoende 5)

1) De handleiding verschaft te weinig informatie.
2) Normen niet representatief en/of de representativiteit is niet te beoordelen; te weinig gegevens.
3) Betrouwbaarheden niet per normgroep berekend.
4) Te weinig onderzoek.
5) Geen onderzoek.

Eigen ervaring
De test bestaat uit een groot stimulusboek waarin de platen staan. Naast de plaatjes staan de vragen voor de testleider. Deze staan dus voor het kind op de kop. Bij jonge kinderen levert dit geen problemen op, maar oudere kinderen of juist hele slimme kinderen kunnen meelezen. De antwoorden zijn niet in het boek. Een ander minpuntje is dat met name vragen van het second order belief erg lastig zijn. Een voorbeeld is:  Wat denk John dat Cindy denkt? Kinderen hebben hier nog wel eens moeite mee. Als testleider moet ik de vragen nog wel eens anders stellen of meer in een gesprekje praten over de platen en dan lukt het de kinderen soms toch terwijl bij het strakke vraagschema het niet lukte.
Verder zit er wel veel variatie in de test en de items en neemt deze heel gemakkelijk en snel af. Jammer is dat er niet per bouwsteen een normscore berekend kan worden. Het is dus belangrijk om goed te blijven kijken naar  de losse bouwstenen en hoe de totaalscore is opgebouwd.

Informatie van de testuitgever
De BADS is de “volwassen versie” van de BADS-C en kan afgenomen worden bij personen vanaf 15 jaar oud. Het doel van de BADS is het meten van problemen in het dagelijks functioneren voortkomend uit plannings- en organisatiestoornissen.
De BADS bestaat uit zes subtests: Regel-Wissel, Actie-Plan, Sleutel-Zoek, Temporele schatting, Dierentuin-Plattegrond en Vereenvoudigde Zes-Elementen. Daarnaast bevat de test een DEX-vragenlijst met 20 items. De items hebben betrekking op vier gebieden die bij patiënten met een planning- en evaluatiestoornis vaak problemen opleveren: Emotionele- of persoonlijkheidsveranderingen, Motivationele veranderingen, Gedragsveranderingen en Cognitieve veranderingen, Verschillen in prestatie op BADS-NL-subtests tussen de vier leeftijdsgroepen. De complete set is te koop bij Pearson NL voor € 972,90 (excl. BTW).

COTAN-beoordeling
Uitgangspunten bij de testconstructie: Goed
Kwaliteit van het testmateriaal: Goed
Kwaliteit van de handleiding: Goed
Normen: Onvoldoende*
Betrouwbaarheid: Onvoldoende**
Begripsvaliditeit: Onvoldoende **
Criteriumvaliditeit: Onvoldoende**

* Normgroepen te klein en normen niet representatief en/of de representativiteit is niet te beoordelen.
** Geen onderzoek.

Eigen ervaring:
De BADS neemt heel eenvoudig af en lijkt sterk op de BADS-C. Binnen een uur is de gehele test af te nemen. De handleiding is heel duidelijk over wat je mag zeggen en hoe bepaalde opstellingen er uit moeten zien. Het scoren gaat heel eenvoudig en de handleiding is hier heel duidelijk in. Elke ruwe score wordt omgezet in een profielscore 1,2,3 of 4. Deze opgeteld zorgt voor een totaalscore. Jammer van de BADS is dat er geen normscore per subtest berekend wordt. Tevens is mij opgevallen dat jongeren die iets slimmer zijn, deze test gemakkelijk doen en ook gemakkelijk goed score. Je moet dan dus goed naar de taakaanpak kijken om toch uitspraken over de executieve functies.

Informatie van de testuitgever

De Vineland-Z bestaat in totaal uit 225 items die verdeeld zijn over drie domeinen: (1) Communicatie (Com, 67 items), (2) Dagelijkse Vaardigheden (Dag, 92 items), Socialisatie (Soc, 66 items). Het domein Communicatie richt zich op communicatie in de ruimste zin door middel van mimiek, gebaar, gesproken (receptief en expressief) en geschreven taal. Het domein Dagelijkse Vaardigheden richt zich op een groot aantal aspecten van de zelfverzorging, de huishoudelijke taken en het zich aanpassen aan de maatschappelijke regels. Het domein Socialisatie richt zich op het omgaan en rekening houden met anderen in de ruimste zin, en deelname aan sociale activiteiten. De afname van de schaal geschiedt d.m.v open interview met de ouder(s)/verzorgers/begeleiders. De actieve medewerking van het kind of jeugdige is dus niet vereist. De interviewer vult tijdens het gesprek het schaalformulier in. Afname van de survey-versie kost tussen de 20 en 60 minuten.
De Vineland-Z wordt uitgegeven door Pearson en kost €95,- incl. BTW.

Cotanbeoordeling

Uitgangspunten bij de testconstructie: goed
Kwaliteit van de testmateriaal:  goed
Kwaliteit van de handleiding: goed
Normen:   goed
Betrouwbaarheid:  goed
Begripsvaliditeit: goed
Criteriumvaliditeit:  goed

Eigen ervaring:
Een praktische vragenlijst welke eveneens een mooi beeld schetst van het niveau van sociale zelfredzaamheid. Ik neem hem alleen af wanneer het IQ lager uitvalt of wanneer er grote problemen zijn in de zelfredzaamheid. Net zoals bij de SEO, kunnen ouders zich goed in denken wat een bepaald niveau betekent. Tevens zijn er duidelijke antwoordcategorieën waardoor het scoren snel en eenvoudig gaat wanneer men psycho-diagnostische kennis bevat. Het omzetten naar normscores en de betekenisverlening hiervan vergt even goed inleeswerk in de handleiding.

Informatie van de testuitgever

De SEO is een vragenlijst gebaseerd op Dosen waarmee middels voorzichtig een schatting gedaan kan worden van de sociaal-emotionele ontwikkelingsleeftijd. Aan de hand van een interview waarbij ouders gevraagd wordt naar gedrag van hun kind, wordt informatie verkregen die men scoort aan de hand van fases. Naast het traditionele interview is er sindskort ook een kleurenprofiel te maken. Graviant geeft de SEO kleurenprofiel uit. Deze kost €79,- incl. BTW.

Cotanbeoordeling

Geen beoordeling

Eigen ervaring:

De SEO is een fijn interview om met ouders te praten over de sociaal-emotionele ontwikkeling. Het is een open interview. Het later scoren in de fases, vraagt enige ervaring. Vaak houd ik naast de vragen ook de fases bij de hand tijdens het gesprek zodat ik meteen kan controleren of ik alle informatie heb om het onderwerp te scoren in een van de fases. Ik merk dat dit interview meer praktische informatie oplevert voor ouders qua niveau, dan bijvoorbeeld alleen een IQ-cijfer. Doordat er uitspraken gedaan wordt over de fase waar het kind in zit, kunnen ouders ook beter hun verwachtingen bijstellen. De fases zijn  heel fijn gekoppeld aan leeftijdscategorieën.

Informatie van de testuitgever

Met de VvGK6-16 kan worden nagegaan of en in welke mate symptomen van de gedragsstoornissen ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder’ (ADHD), ‘Oppositional Defiant Disorder’ (ODD) en ‘Conduct Disorder’ (CD) bij een kind aanwezig zijn. Daarbij dient de DSM-IV als uitgangspunt. De VvGK omvat 42 gedragsbeschrijvingen waarbij de ouder of leerkracht dient aan te geven in hoeverre deze gedragingen van toepassing zijn op het kind. De vier schaalscores worden bepaald met behulp van een zelfscorend formulier door scores om te zetten in percentielscores. Vervolgens kan het 95% betrouwbaarheidsinterval worden berekend. Interpretatie van de scores en het vaststellen van de klinische relevantie hiervan vergen een gedegen klinische opleiding. Het afnemen duurt ongeveer 10 minuten. De VvGK wordt uitgegeven door Pearson en kost €170,- incl. BTW.

Cotanbeoordeling

Uitgangspunten bij de testconstructie: voldoende
Kwaliteit van de testmateriaal: goed
Kwaliteit van de handleiding:  goed
Normen:  voldoende (representativiteit is niet te beoordelen)
Betrouwbaarheid: voldoende
Begripsvaliditeit:  goed
Criteriumvaliditeit:  onvoldoende (niet bedoeld om te voorspellen)

Eigen ervaring:
Wederom een mooie vragenlijst om gedragsproblemen te screenen en te classificeren binnen een gedragstoornis. Wanneer ook andere vragenlijsten voor gedrag, zoals SEV of ASEBA, wordt afgenomen bevat de vragenlijsten veel overlap. De test scoort wel heel makkelijk!

Informatie van de testuitgever
De ASEBA omvat meerdere vragenlijsten. Zo is er een versie voor jongerne (YSR), ouders (CBCL) en leerkrachten (TRF). De informanten kunnen op 20 vragen over vaardigheden informatie geven over activiteiten, sociale contacten en schoolwerk. De vragenlijsten hebben 118 specifieke vragen over emotionele en gedragsproblemen en twee open vragen over andere problemen. Ouders kunnen aangeven hoe goed een vraag nu of in de afgelopen 6 maanden past bij een kind met behulp van de volgende antwoordmogelijkheden: 0 = helemaal niet, 1 = een beetje of soms, 2 = duidelijk of vaak. De antwoorden op de vragen tellen op tot schalen. De vragen over vaardigheden vormen de vaardigheidsschalen Activiteiten, Sociaal en School, en samen vormen deze de schaal Totale Vaardigheden. De vragen over gedrag vormen de acht probleemschalen Teruggetrokken/Depressief, Lichamelijke Klachten, Angstig/Depressief, Sociale Problemen, Denkproblemen, Aandachtsproblemen, Normafwijkend Gedrag en Agressief Gedrag. De eerste drie probleemschalen vormen samen de schaal Internaliseren en de laatste twee de schaal Externaliseren. Alle vragen over gedrag opgeteld vormen de schaal Totale Problemen. Een indeling van de vragen over gedrag die nauw aansluit bij het classificatiesysteem van de DSM leidt tot zogenaamde DSM-schalen. Deze zes DSM-schalen zijn: Affectieve Problemen, Angstproblemen, Lichamelijk Problemen, Aandachtstekort/Hyperactiviteitsproblemen, Oppositioneel-Opstandige Problemen en Gedragsproblemen.
Er zijn versies voor kinderen jonger dan zes jaar en ouder dan zes jaar. De ASEBA wordt uitgegeven door ASEBA.nl. De vragenlijsten kosten €7,- per 10 vragenlijsten. De handleidingen kosten ongeveer €35,- per stuk. .

Cotanbeoordeling CBCL en YSR

Uitgangspunten bij de testconstructie: goed
Kwaliteit van de testmateriaal:  goed
Kwaliteit van de handleiding:  goed
Normen:  goed (normen zijn verouderd)
Betrouwbaarheid:   voldoende
Begripsvaliditeit:  goed
Criteriumvaliditeit: voldoende

Eigen ervaring:
De TRF, YSR en CBCL zijn duidelijke screeningslijsten voor gedragsproblemen. Wanneer je ze scoort met het computerprogramma gaat het zeer eenvoudig. Het handmatig scoren is wat tijdrovend. De verkregen scores helpen goed bij het opstellen van behandelingsplannen, monitoren van vooruitgang en/of het vertrekpunt in de diagnostiek. Ik waarschuw de ouders van jonge kinderen wel altijd dat de vragenlijsten vragen bevatten voor kinderen van 6 tot en met 18 jaar. Dus er staan veel gedragingen op die het kind misschien niet doet, waar ouders wel van kunnen schrikken. Een nadeel van de vragenlijsten zijn de ietwat gechargeerde antwoordcategorieën. De vragenlijsten bevat een 3 puntsschaal waarop gescoord wordt. Tevens leveren de vragenlijsten soms geen afwijkende scores op terwijl een kind wel ADHD of PDD-NOS heeft. Sowieso is het aan de hand van deze vragenlijst nauwelijks mogelijk om autistische kenmerken te signaleren.

Informatie van de testuitgever
De ADHD vragenlijst (AVL) is ontwikkeld om bij kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar de (gedrags)symptomen van ADHD te kunnen bepalen. Daarbij verwijst ADHD naar de volgende drie basisvormen van probleemgedrag bij kinderen: aandachtstekort (snel afgeleid en weinig taakgericht), hyperactiviteit (overbeweeglijkheid en motorische onrust), impulsiviteit (ongecontroleerd en ongeremd gedrag). De AVL is een vragenlijst met totaal 18 vragen op bovengenoemde gebieden. Het invullen neemt max. 15 minuten in beslag.
De AVL wordt uitgegeven door Bohn Stafleu van Loghum en kost €165,- incl. BTW.

Cotanbeoordeling

Uitgangspunten bij de testconstructie: goed
Kwaliteit van de testmateriaal: goed
Kwaliteit van de handleiding: goed
Normen:  voldoende
Betrouwbaarheid:  goed
Begripsvaliditeit:  goed
Criteriumvaliditeit:  onvoldoende

Eigen ervaring:
Zeer eenvoudige vragenlijst gericht om ADHD vast te stellen. Indien met ook de CBCL, VvGK of SEV afneemt, is deze test wat overbodig, omdat de vragen overlap met elkaar vertonen. De vragenlijst bevat mooi alle kenmerken vanuit de DSM-IV TR.